*جملاتی زیبا ازحضرت علی علیه السلام*
*1- گریه نکردن از سختی دل است.*
*2-سختی دل از گناه زیاد است.*
*3-گناه زیاد از آرزوهای زیاد است.*
*4-آرزوی زیاد از فراموشی مرگ است.*
*5-فراموشی مرگ از محبت به مال دنیاست.*
*6- محبت به مال دنیا سرآغاز همه خطاهاست*
*1.مردم را با لقب صدا نکنید.*
*2.روزانه از خدا معذرت خواهی کنید.*
*3.خدا را همیشه ناظر خود ببینید.*
*4.لذت گناه را فانی و رنج آن را طولانی بدانید.*
*5.بدون تحقیق قضاوت  نکنید.*
*6.اجازه ندهید نزد شما از  کسی غیبت شود.*
*7.صدقه دهید،چشم به جیب مردم ندوزید.*
*8.شجاع باشید،مرگ یکبار به سراغتان می آید.*
*9.سعی کنید بعد از خود،نام نیک بجای بگذارید.*
*10.دین را زیاد سخت نگیرید.*
*11.با علما و دانشمندان با عمل ارتباط برقرار کنید.*
*12.انتقادپذیر باشید.*
*13.مکار و حیله گر نباشید.*
*14.حامی مستضعفان باشید.*
*15.اگر میدانید کسی به شما وام نمیدهد،از او تقاضا نکنید.*
*16.نیکوکار بمیرید.*
*17.خود را نماینده خدا در امر دین بدانید.*
*.فحّاش و بذله گو نباشید.*
*19.بیشتر از طاقت خود عبادت نکنید.*
*20.رحم دل باشید.*
*21.با قرآن آشنا شوید.*
*22.تا میتوانید بدنبال حل گره مردم باشید.*
*( نهج البلاغه )*
'

بهترین روش تربیت کودک‌‌ از ‌منظر قرآن ‌چیست‌؟

گروه اندیشه: اولین سنگ بنای تربیت دینی فرزند آشنایی با تعالیم قرآن کریم است چنان‌که امام علی(ع) در این رابطه فرموده است: از جمله حقوق فرزند بر پدر و مادر این است که نامی نیکو بر او بنهد و به‌خوبی تربیتش کند و قرآن را به او بیاموزند.

 فرزند، گلی است که پدر و مادر وظیفه دارند به‌عنوان باغبان آن‌را پرورش دهند تا عطر دل‌انگیز آن فضای خانواده و جامعه را شاداب و بانشاط کند.

برای این‌که باغبانان در کار خود موفق شوند باید وظایف خود را به‌درستی انجام دهند و حقوق فرزند را به‌جای آورند. شیر دادن، انتخاب نام نیک، تعلیم قران، تربیت دینی، تکریم و احترام به اولاد، عدالت میان فرزندان از مواردی است که باید مورد توجه والدین قرار بگیرد.

یکی از مسائلی که اکثر خانواده‌ها در رابطه با کودکان خود با آن مواجه هستند چگونگی تشویق کردن کودکان به کارهای خوب و پسندیده است. این‌که والدین در زمان انجام یک کار پسندیده از جانب کودکشان چه رفتاری از خود نشان دهند که انگیزه وی برای انجام دوباره را در پی داشته باشد.

برخی خانواده‌ها برای تشویق فرزند خود به‌کار خوب به وی هدیه‌ای شامل پول و یا اسباب‌بازی و یا حتی یک شکلات یا آبنبات می‌دهند اما سؤال این‌جاست که آیا در این زمینه تشویق تا چه میزان می‌تواند مؤثر باشد.

خانواده‌هایی هم هستند که برای برحذر داشتن کوکان خود از انجام کارهای بد یا شیطنت به آن‌ها هدیه می‌دهند، ترسی که در این مورد وجود دارد این است که کودک نسبت به دریافت جایزه بعد از هر کار خوب و یا دوری از هر کار بد منتظر دریافت هدیه و جایزه بماند و به‌نوعی یک رفتار شرطی در او به‌جود آید.

تشویق کودک برای رفتار خوب و خوشایند
با وجودی‌که یکی از بهترین راه‌ها برای تشویق کودک به رفتارهای خوب، استفاده از سیستم جایزه دادن است اما باید توجه داشت این روش در کودکان دو سال به بالا بیشتر نتیجه می‌دهد. البته والدین باید راجع به رفتار خوب و خوشایند و برعکس رفتار ناخوشایند برای کودک توضیح دهند و در مورد جایزه‌اش نیز به او بگویید.
البته باید توجه داشت هیچ‌ قانون کلی برای کودک خوب بودن وجود ندارد؛ اما برای آن‌که یک کودک سالم و شاد را تربیت کنید لازم است عشق و علاقه خود را به او نشان دهید. به حرف‌های کودک‌تان گوش دهید. به او احساس امنیت بدهید. او را تشویق کنید. رفتارهای نامناسب او را مورد انتقاد قرار دهید، نه خود او را. صبور و شکیبا باشید. برای کودک‌تان وقت کافی بگذارید.

برای تغییر رفتار کودک چه می‌توان کرد؟
کودکان وقتی به تکرار یک رفتار و ادامه آن تمایل نشان می‌دهند که به‌خاطر آن پاداش گرفته و مورد توجه قرار بگیرند. همچنین زمانی یک رفتار را ترک می‌کنند که آن رفتار رد می‌شود. تداوم و ثبات واکنش‌های شما برابر یک رفتار بسیار مهم است، زیرا باعث می‌شود کودک بداند چه زمان مورد نکوهش قرار می‌گیرد و چه زمان تشویق می‌شود و به این ترتیب گیج نمی‌شود.

بهترین روش تربیت کودک‌، از نظر قرآن کریم چیست‌؟
بی‌گمان بهترین روش تربیت که مبتنی بر شناخت حقیقت انسان و همه نیازهای روحی و روانی اوست‌، راه وحی است و قرآن کریم آئین خود را بهترین آیین تربیت برای کل بشر معرفی کرده است.

در آیه ۹ سوره اسرا در این رابطه آمده است: إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یِهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ وَیُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا کَبِیرًا؛ قطعا این قرآن به [آیینى] که خود پایدارتر است راه مى‏‎نماید و به آن مؤمنانى که کارهاى شایسته مى‏‌کنند مژده مى‏‌دهد که پاداشى بزرگ برایشان خواهد بود.

هر چند که به روش تربیت کودک در قرآن تصریح نشده و لکن این مطلب‌، از لابه‌لای برخی از آیات و داستان‌های قرآن کریم به زیبایی نمایان است‌.

روش‌ الگویی‌
انسان ذاتاً الگوطلب و الگوپذیر است‌. به همین جهت یکی از بهترین و کوتاه‌ترین روش‌های تربیت برای نمونه و تربیت عملی هرچه کمال و جاذبه نمونه ارائه شده بیشتر باشد. این روش کارآیی بیشتری خواهد داشت‌. تربیت ابتدایی کودک به‌طور طبیعی با روش الگویی شکل می‌گیرد؛ چراکه کودک در چند سال نخست زندگی خود، همه کارهایش را از الگوهای پیرامون خود که در درجه اول پدر و مادر او هستند، الگوبرداری می‌کند و با تقلید از آنان رشد کرده و ساختار تربیتی‌اش سامان می‌یابد.

به‌طور کلی روش الگویی به‌عنوان تربیت عملی بر جان انسان‌ها می‌نشیند و در نفوس آن‌ها رسوخ می‌کند.به همین جهت قرآن کریم در آیه ۴۴ بقره می‌فرماید: أَتَأْمُرُون‌َ النَّاس‌َ بِالْبِرِّ وَ تَنسَوْن‌َ أَنفُسَکُم‌؛ آیا مردم را به نیکی دعوت می‌کنید، اما خودتان را فراموش می‌نمایید.

و در آیات ۲ و ۳ سوره صف آمده است: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ(۲) کَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ؛ اى کسانى‌که ایمان آورد‌‏اید چرا چیزى مى‏‌گویید که انجام نمى‏‌دهید،  نزد خدا سخت ناپسند است که چیزى را بگویید و انجام ندهید.
 
پیامبراکرم(ص) الگویی کامل برای تربیت علمی بشر
قرآن کریم‌، پیامبر اکرم‌(ص) را به‌عنوان الگویی کامل برای تربیت عملی بشر، معرفی می‌نماید و در آیه چهارم سوره ممتحنه می‎فرماید: قَدْ کَانَتْ لَکُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِی إِبْرَاهِیمَ وَالَّذِینَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَءاؤا مِنکُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ کَفَرْنَا بِکُمْ وَبَدَا بَیْنَنَا وَبَیْنَکُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاء أَبَدًا حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِیمَ لِأَبِیهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَکَ وَمَا أَمْلِکُ لَکَ مِنَ اللَّهِ مِن شَیْءٍ رَّبَّنَا عَلَیْکَ تَوَکَّلْنَا وَإِلَیْکَ أَنَبْنَا وَإِلَیْکَ الْمَصِیرُ؛ قطعاً براى شما در [پیروى از] ابراهیم و کسانى‌که با اویند سرمشقى نیت آن‌گاه که به قوم خود گفتند ما از شما و از آن‌چه به جاى خدا مى‌‏پرستید بیزاریم به شما کفر مى‏‌ورزیم و میان ما و شما دشمنى و کینه همیشگى پدیدار شده تا وقتى‌که فقط به خدا ایمان آورید جز [در] سخن ابراهیم [که] به [نا]پدر[ى] خود [گفت] حتماً براى تو آمرزش خواهم خواست با آن‌که در برابر خدا اختیار چیزى را براى تو ندارم اى پروردگار ما بر تو اعتماد کردیم و به سوى تو بازگشتیم و فرجام به سوى توست.
همچنین در آیات ۱۰ تا ۱۲ سوره تحریم نیز در این رابطه آمده است: ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِینَ کَفَرُوا .بِکَلِمَاتِ رَبِّهَا وَکُتُبِهِ وَکَانَتْ مِنَ الْقَانِتِینَ؛ خدا براى کسانى‌که کفر ورزیده‌‏اند آن نوح و آن لوط را مثل آورده [که] هر دو در نکاح دو بنده از بندگان شایسته ما بودند و به آن‌ها خیانت کردند و کارى از دست [شوهران] آن‌ها در برابر خدا ساخته نبود و گفته شد با داخل شوندگان داخل آتش شوید(۱۰) و براى کسانى‌که ایمان آورده‌‏اند خدا همسر فرعون را مثل آورده آن‌گاه که گفت پروردگارا پیش خود در بهشت‏ خانه‏‌اى برایم بساز و مرا از فرعون و کردارش نجات ده و مرا از دست مردم ستمگر برهان(۱۱) و مریم دخت عمران را همان کسى‌که خود را پاکدامن نگاه داشت و در او از روح خود دمیدیم و سخنان پروردگار خود و کتاب‌هاى او را تصدیق کرد و از فرمانبرداران بود.

الگوگیری از دوستان
بعد از پدر و مادر، یکی از الگوهای کودکان و جوانان‌ دوستان‌ آن‌ها هستند که در برخی از موارد الگوپذیری آنان از دیگران بیشتر است و روی تربیت عقایدی و اخلاقی و رفتاری آن ما تأثیر دارند. قرآن‌کریم در این زمینه هشدار داده و در آیات ۲۷ تا ۲۹ فرقان در این رابطه می‎فرماید: وَیَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى یَدَیْهِ یَقُولُ یَا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا﴿۲۷﴾ یَا وَیْلَتَى لَیْتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِیلًا﴿۲۸﴾لَقَدْ أَضَلَّنِی عَنِ الذِّکْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءنِی وَکَانَ الشَّیْطَانُ لِلْإِنسَانِ خَذُولًا.

الگوگیری از معلم
یکی دیگر از موارد الگوگیری کودکان و جوانان‌، محیط تعلیم و تربیت آن‌ها یعنی همان معلم‌ و مربی کودکان می‌باشند و معمولاً تمامی حرکات و سکنات خود را از مربیان‌، نمونه‌برداری می‌کنند، به همین جهت‌، هنگامی‌که از امام باقر(ع) درباره آیه ۲۴ سوره عبس که می‎فرماید: فَلْیَنظُرِ الْإِنسَانُ إِلَى طَعَامِهِ؛ انسان باید به غذای خویش بنگرد سؤال شد، حضرت فرمود: یعنی علمی که فرا می‌گیرد، بنگرد از چه کسی فرا می‌گیرد.

روش‌های محبت‌
بی‌گمان این روش در اصلاح و تربیت همه انسان‌ها به‌خصوص کودکان‌، نقشی عظیم و کارساز دارد که خداوند متعال‌، پیامبر گرامیش‌ را به روش محبّت آراسته کرده‌ و در آیه ۱۵۹ آل‌عمران در این رابطه می‎فرماید: فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ؛ پس به [برکت] رحمت الهى با آنان نرمخو [و پرمهر] شدى و اگر تندخو و سخت‌دل بودى قطعاً از پیرامون تو پراکنده مى‏‌شدند پس از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه و در کار[ها] با آنان م کن و چون تصمیم گرفتى بر خدا توکل کن زیرا خداوند توکل‏ کنندگان را دوست مى‏‌دارد.

و تعبیر قرآن‌کریم نیز از کودکان به بخشش‌ و هدیه‌، تعبیری است محبت‌آمیز که در آیه ۴۹ سوره شوری می‌فرماید: لِلَّهِ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ یَخْلُقُ مَا یَشَاءُ یَهَبُ لِمَنْ یَشَاءُ إِنَاثًا وَیَهَبُ لِمَن یَشَاءُ الذُّکُورَ؛  فرمانروایى [مطلق] آسمان‌ها و زمین از آن خداست هر چه بخواهد مى‌‏آفریند به هر کس بخواهد فرزند دختر و به هرکس بخواهد فرزند پسر مى‌‏دهد.
انسان‌، به فطرت خود نیازمند محبت است و در مراحل اولیه زندگی و دوران کودکی خویش به محبتی بیشتر نیاز دارد و تأثیر روش محبت در سازمان دادن به شخصیت کودک بر کسی پوشیده نیست‌. البته محبتی معتدل و راستین و به‌دور از تکلف و تصنع و متناسب با سن و سال و وضع و حال کودک و به‌دور از تبعیض که در این زمینه روایاتی از اهل بیت‌(ع) نیز داریم‌.

نمونه‌هایی از این روش را در قرآن کریم‌، می‌توان در داستان حضرت یوسف‌(ع) جست‌وجو کرد. یکی در هنگامی که پدرش‌، حضرت یعقوب‌(ع) بنابر تقاضای برادران یوسف‌، او را به بازی و گردش می‌فرستد و خوف از جان یوسف‌(ع) را دارد. چنان‌که در آیات ۱۲ و ۱۳ سوره یوسف(ع) فرموده است: أَرْسِلْهُ مَعَنَا غَدًا یَرْتَعْ وَیَلْعَبْ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ﴿۱۲﴾قَالَ إِنِّی لَیَحْزُنُنِی أَن تَذْهَبُواْ بِهِ وَأَخَافُ أَن یَأْکُلَهُ الذِّئْبُ وَأَنتُمْ عَنْهُ غَافِلُونَ؛ فردا او را با ما بفرست تا [در چمن] بگردد و بازى کند و ما به‌خوبى نگهبان او خواهیم بود(۱۲) گفت این‌که او را ببرید سخت مرا اندوهگین مى‏‌کند و مى‏‌ترسم از او غافل شوید و گرگ او را بخورد.
 
روش موعظه‌
این روش از جمله روش‌هایی است که خداوند متعال برای تربیت همه انسان‌ها بدان سفارش کرده و در آیه ۱۲۵ سوره نحل در این رابطه می‌فرماید: ادْعُ إِلِى سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِیلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ؛ با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت دعوت کن و با آنان به [شیوه‏اى] که نیکوتر است مجادله نماى در حقیقت پروردگار تو به [حال] کسى‌که از راه او منحرف شده داناتر و او به [حال] راه‌‏یافتگان [نیز] داناتر است.
موعظه نیکو، موعظه‌ای است که از جان پاک واعظی راه یافته‌، به روشی نیکو، از آن برای اصلاح و هدایت بهره گرفته شود و خود قرآن کریم‌، کتاب موعظه الهی است‌.در قرآن‌کریم در آیات ۵۷ سوره یونس، ۱۳ تا ۲۰ لقمان به زیبایی به این مبحث اشاره شده است.

روش تعلیم‌
این شیوه هم یکی از روش‌ها است که بیشتر در روایات ائمه‌ روی آن تأکید شده مثلاً در بعضی از روایات‌، یکی از حقوق فرزند را آموزش قرآن‌ و یا سوادآموزی‌ برشمرده‌اند و در جای دیگر امام علی‌(ع) می‌فرماید: از دانش ما به کودکان خود چیزی بیاموزید که خداوند به‌واسطه آن سودشان بخشد.(میزان الحکمة‌، همان‌، ج ۱۴، ص ۷۱۰۷، ح ۲۲۷۵۳)
و همچنین است آموزش نماز، شنا، تیراندازی که همه این‌ها در تربیت جسمی و روانی کودک مؤثر است‌ و در تربیت قرآنی‌، احتیاط‌های لازم در امور جنسی کودک نیز حایز اهمیت شمرده شده او امر فرمود که کودکان باید با اجازه وارد اتاق خواب پدر و مادر شوند، می‌فرماید: ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! بردگان شما و همچنین کودکانتان که به حد بلوغ نرسیده‌اند، در سه وقت باید از شما اجازه بگیرند.

آشنایی با تعالیم قرآن؛ اولین سنگ بنای تربیت دینی فرزند
حجت‌الاسلام والمسلمین سیداحمد میرعمادی، نماینده ولی‌فقیه در استان و امام جمعه خرم‌آباد در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا در رابطه با حقوق فرزندان بر والدین گفت: اولین سنگ بنای تربیت دینی فرزند آشنایی با تعالیم قران کریم است چنان‌که امام علی(ع) در این رابطه فرموده است: از جمله حقوق فرزند بر پدر و مادر این است که نامی نیکو بر او بنهد و به‌خوبی تربیتش کند و قرآن را به او بیاموزد.

تعلیم احکام
وی افزود: آشنا کردن فرزند به احکام اسلام و حلال و حرام از جمله وظایف پدر و مادر بر فرزند است چنان‌که پیامبراکرم(ص) در این رابطه فرموده است: فرزندانتان را در سن هفت سالگی وادار به نماز کنید و اگر خواستید تنبیه کنید از سن ده سالگی باشد و از این سن بیشتر بستر خواب آن‌ها را جدا کنید.

ایجاد محبت اهل‌ بیت(ع)
حجت‌الاسلام میرعمادی اضافه کرد: از موضوعاتی که در مسئله تعلیم و تربیت فرزند مطرح شده آن است که پدر و مادر، فرزند را بر دوستی علی‌بن ابیطالب(ع) و فرزندان او تربیت کنند، زیرا مایه سعادت دنیوی و اخروی است چنان‌که رسول خدا(ص) خطاب به یکی از انصار فرمود: فرزندان خود را بر دوستی علی(ع) ادب کنید.

عدالت میان فرزندان
نماینده ولی‌ فقیه در لرستان گفت: رعایت عدالت از جمله توصیه‌های همیشگی است در مورد فرزندان و تربیت انها در خانواده نیز توجه فراوانی به عدالت شده است از جمله: محبت عادلانه، تقسیم ارث عادلانه، حمایت مادی و معنوی عادلانه، رفتار عادلانه با فرزندان و . چنان‌که پیامبر اکرم(ص) در این باره سفارش فراوان داشته از جمله نعمان بن بشیر می‌گوید: شنیدم پیامبر(ص) فرمود: بین فرزندانتان به عدالت رفتار کنید.

▪ در طبیعت و اخلاق انسانی هیچ ضعف و انحرافی نیست که با تعلیم مناسب اصلاح نشود.
▪ دلهایی که روی آن کلمه تقوا و محبت نوشته شده به هرجایی که بخواهند پرواز می‌کنند و کائنات در مقابل آنها سرتعظیم فرود می‌آورند.
▪ از دانش آموزی که فکر روشن دارد، ناامید مشو.
▪ اطفال بیشتر به دستور و سرمشق محتاجند تا انتقاد و عیبجویی.
▪ معلم پرورنده روان است و پدر و مادر پرورش دهنده جان
▪ علم بزرگترین هدیه‌ای است که مردم نیکوکار می‌توانند به گدایان و بینوایان بدهند.
▪ آن که از دست روزگار به خشم می‌آید هرچه آموخته بیهوده بوده است.
▪ آینده کودکان بسته به تربیت آنهاست.
▪ قرض پدر و مادر به فرزندان علم و ثروت نیست، تربیت واخلاق است.
▪ آموزش و پرورش بدون تجربه بی فایده است.
▪ بهترین زمان برای تربیت اراده، ایام جوانی است.
▪ استعداد چیزی است که در جوانی پیدا می‌شود، اگر آن را تربیت کردید و درصدد تقویت آن برآمدید مانند بذری که در مزرعه خوب کاشته شده باشد، محصول خواهد داد و اگر آن را به حال خود گذاشتید و آن را تربیت نکردید مانند تخمی که در زمین شوره‌زار افتاده باشد، از بین می‌رود و محصول نمی‌دهد.
▪ اساس آموزش و پرورش ساختن ماشین نیست، بلکه ساختن انسان است.
▪ اگر امروز حتی یک کلمه از دیروز بیشتر بدانید مسلما شخص دیگری هستید.
▪ آموزش و پرورش البته مهم است، ولی زندگی کردن خیلی از آن مهمتر است. بنابراین هدف آموزش و پرورش صحیح باید در مرحله اول بهبودی وضع زندگی باشد.
▪ تربیت، علم زندگی و هنر خوب زیستن است.
▪ اگر به فرزند کمی محبت نشان بدهید، وی صدچندان به شما مهر خواهد ورزید.
▪ فکر ساخته تعلیم و تربیتی است که تا امروزه گرفته‌ایم، برای فکر بهتر باید از فردا تعلیم و تربیت بهتری بگیریم.
▪ اگر بزرگان، خویش را خوب تربیت کنند، کودکان خوب بزرگ می‌شوند.
▪ تعلیم و تربیت علم است و معلمی هنر.
▪ اگر در خانواده، با محبت محاکمه شویم در جامعه با خفت مجازات نمی‌شویم.
▪ قبل از آن که کودک را کتک بزنید یقین حاصل کنید که خود سبب خطای او نبوده‌اید.
▪ کسی که از ادب و تربیت پدر بهره ندارد، روزگار او را تربیت خواهد کرد.
▪ بهتر است پدر و مادر را مسبب مسائل و مشکلات خود ندانید. آنها آنچه می‌‌دانستند در حق شما انجام دادند.
▪ ناامیدی شما ناشی از این است که تصور می‌کردید آنها انسان‌های کاملی هستند.
▪ دشواری‌های خود را با فرزندانتان در میان بگذارید و آنها را از کوچکی متعهد و مسئول بار بیاورید.
▪ تعلیم و تربیت باید در جهت انسان سازی باشد نه پرورش انسان نماهای تحصیل کرده.
▪ بکوشید فرزندانتان را از کودکی با واقعیات آشنا کنید و یک مرتبه و بی‌تجربه و ناآگاه در صحنه اجتماع، آنها را رها نکنید.
▪ به جای دستور دادن، با بچه‌ها ارتباط قلبی برقرار کنید خودتان را تا سطح آنها پایین بیاورید، خود را به جا و در سن آنها تصور کنید، به آنها گوش کنید و به احساساتشان احترام بگذارید.
▪ مربیان باید از گفتارهای سرزنش‌آمیز، ترساندن، تهدید، رشوه دادن، مسخره کردن و پندهای دستوری تا آنجا که ممکن است پرهیز نمایند.

منابع:
۱- تعلیم و تربیت از دیدگاه رسول‌اکرم(ص)
۲- تعلیم و تربیت در اسلام – مولف: شهید‌مطهری

اصول کلیدی برنامه‌‏ریزی درسی برای موفقیت در امتحانات

برنامه ریزی یا به عبارت دیگر نقشه‌‏راه، به مجموعه‌‏ای از فعالیت‌‏ها برای رسیدن به هدفی خاص و مشخص می‌‏گویند.

هیچ کاری بدون برنامه ریزی فعالیت کاملی نخواهد بود. درس خواندن مانند هر کار دیگری به یک برنامه ریزی درسی منظم و دقیق نیاز دارد. برنامه ریزی در واقع استفاده بهینه و مفید از زمان و وقت است. برنامه ریزی خوب باعث تقویت خود نظم بخشی می‌‏شود و به شما کمک می کند بهتر و سریعتر به اهدافتان برسید.

اصول زیر به شما در برنامه ریزی درسی کارآمد کمک می‌‏کند

فردی باشد

با توجه به اصل تفاوت‌‏های فردی، هر فرد با فرد دیگر متفاوت است. هیچ کسی شما را بهتر از خودتان نمی‌‏شناسد. بنابراین برنامه ریزی درسی یک کار شخصی و منحصر بفرد است. مشاورین و افراد با تجربه فقط اصول و طرح کلی برنامه را می دهند و شما بایستی بر اساس شرایط، سبک و سرعت مطالعه خود، برنامه را شخصی سازی کنید. با توجه به شناختی که از خود، نقاط ضعف و قوت خود، بضاعت علمی، عادت‌‏های یادگیری و استعداد خود دارید، برنامه ریزی کنید بطوری که بتوانید به آن عمل کنید. اجرای برنامه، هنری است که لازمه آن برنامه ریزی واقعی و عملی است.

اهداف خود را مشخص کنید

برای برنامه ریزی در کلیه امور باید اهداف دقیق و روشنی داشت. بهترین تیرانداز با بهترین سلاح نمی‌‏تواند هدفی را نشانه‌‏گیری کند که وجود ندارد. اولین قدم تعیین هدف است. این مسئله در برنامه ریزی درسی اهمیت بیشتری دارد.

• اهداف بلند مدت یا کلی – این اهداف، مسیر کلی برنامه ریزی را تعیین می‌‏کنند. مثلا هدف بلند مدت می‌‏تواند قبولی در رشته مهندسی برق دانشگاه تهران و یا کسب معدل ۱۹ در پایان سال تحصیلی باشد.
• اهداف کوتاه مدت – اهداف جزئی‌‏تر و عملی‌‏تراست و در یک بازه زمانی محدود مانند یک هفته قرار می‌‏گیرد. مثلا مطالعه درس فیزیک در این هفته.

واحد زمانی

هر برنامه‌‏ای با توجه به هدفی که برای آن پیش بینی شده است نیازمند تعریف واحد زمانی است. هر برنامه را باید داخل ظرف زمانی قرار دهیم. این ظرف گاهی روزانه، گاهی هفتگی، گاهی ماهانه و گاهی سالانه است.

تعیین روش برنامه

روش برنامه‌‏ریزی می‌‏تواند زمان محور یا تکلیف محور باشد. در زمان محور، ابتدا ساعات روزانه خود را تنظیم نموده سپس هر درس و برنامه را داخل آن می‌‏گنجانید. در تکلیف محور، ابتدا دروسی را که باید بخوانید را مبنا قرار داده و سپس زمان مناسب را برای هر درس پیش بینی می‌‏کنید.

انعطاف پذیری و شناوری برنامه

بهتر است که برنامه را بطور کامل پر نکنید و زمان‌‏هایی خالی برای جبران در نظر بگیرید. گاهی اوقات ممکن است حوداث پیش بینی نشده باعث شوند که شما از برنامه عقب بمانید. مثل مهمان ناخوانده، کسالت و بیماری. می توانید از این زمان‌‏های خالی استفاده کنید و از مسیرتان در رسیدن به هدف منحرف نشوید. همچنین در برنامه خود زمان کافی برای خواب و استراحت در نظربگیرید. حتی در شلوغ ترین و فشرده‌‏ ترین روزهای کاری خود نیز استراحت و خواب کافی داشته باشید.

اولویت بندی

در برنامه خود دروس را بر حسب درجه اهمیت اولویت بندی کنید. پس از اینکه یک لیست از تمام دروس پیش رویتان تهیه کردید، درس‌‏ها را به نسبت اهمیتی که دارند از عدد ۱ تا ۵ (مثلا ۵ موضوع را برای مطالعه در نظر گرفته‌‏اید) رتبه بندی کنید. مثلا اگر برای درس فیزیک به زمان بیشتری احتیاج دارید عدد ۱ و اگر برای درس تاریخ کمترین زمان را نیاز دارید عدد ۵ را بدهید. همچنین می‌‏توان دروس را برحسب تعداد واحد و یا ضرایب آنها اولویت بندی نمود.

تعیین زمان مناسب برای هر فعالیت درسی

در هر دو شکل برنامه ریزی (زمان محور یا تکلیف محور) باید بدانید برای انجام اموری که فهرست کرده ‌‏اید بطور متوسط چقدر وقت در روز نیاز دارید. زمان‌‏هایی را هم برای مرور دروس در نظر بگیرید.

یک جدول تهیه کنید

یک جدول با خانه‌‏های اختصاصی برای هر درس با زمان‌‏های مشخص تهیه کنید. بهتر است برای هر خانه از جدول بین ۳۰ ، ۴۵ یا ۹۰ دقیقه زمان در نظر بگیرید. خانه‌‏هایی با زمان‌‏های کوتاهتر معمولا از خانه‌‏هایی با زمان‌‏های طولانی مناسبتر هستند زیرا به این ترتیب برای درس خواندن بیشتر ترغیب می‌‏شوید و دچار خستگی روانی نمی‌‏شوید.

ارزیابی مستمر و بازخورد گرفتن

 برنامه شما باید این امکان را داشته باشد تا پیشرفت و پسرفت کارهای شما را نشان دهد. بعد از اینکه مدتی از اجرای برنامه گذشت، باید با ارزیابی فعالیت‌‏های خودتان، ببینید که چقدر به هدف نزدیک شده‌‏اید. همچنین در طی مسیر بدانید که کدام بخش را به درستی انجام داده‌‏اید و در انجام کدام بخش‌‏ها موفق نبوده‌‏اید تا بتوانید نقاط ضعف را برطرف کنید و آنها را به پیشرفت تبدیل کنید. این بازخورد گرفتن و بررسی باعث می‌‏شود که ضعف‌‏های برنامه‌‏تان زودتر مشخص شود.

ایمان به برنامه ریزی

باور و ایمان شما به برنامه ریزی درست خود و شک نکردن به آن، در رسیدن به اهداف حائز اهمیت می‌‏باشد. بنابر این اگر اصل مفید بودن برنامه را باور داشته باشید، قدرت تحمل سختی در شما افزایش می‌‏یابد و تا آخرمی‌‏توانید ادامه دهید.

باید توجه داشت، آنچه که مهم است کمیت و تعیین ساعات درس خواندن نیست، بلکه کیفیت و لذت توام با مطالعه دروس است که مهم می‌‏باشد. زیاد خواندن وساعات بیشتری را در اتاق مطالعه ماندن باعث موفقیت نمی‌‏شود، بلکه خوب خواندن و توجه به کیفیت مطالعه عامل اصلی موفقیت است.